زوال های عقل پیشرونده:
تعدادی از موارد زوال عقل که با گذشت زمان حادتر می گردند عبارتند از:
- بیماری آلزایمر:
در افراد 65 ساله و بالاتر از آن ، بیماری آلزایمر شایع‌ترین دلیل زوال‌عقل است. اغلب افراد پس از سن60 سالگی دچار نشانه ها می گردند، اما ممکن است برخی افراد به گونه ای با آغاز زودرس بیماری دچار باشند که اغلب در نتیجه حضور یک ژن معیوب به وجود می‌آید. با وجودی‌که در بسیاری موارد علت دقیق بیماری آلزایمر شناخته شده نیست، اما اغلب در مغز افراد دچار به آلزایمر صفحات و گوریدگی (tangle) هایی یافت می‌شود. صفحات یا پلاک‌ها عبارتند از کپه‌های جمع شده یک پروتئین موســـوم بــه بتـا‌آمیلوئید beta-amyloid و گوریدگی‌ها عبارتند از گوریدگی‌های لیفی ساخته شده از پروتئین tau
اما عوامل ژنتیکی نیز در بروز بیماری آلزایمر نیز دخیل هستند.
این بیماری اغلب طی 7 تا10سال به آرامی پیشرفت نموده و قابلیت های شناختی بیمار به آهستگی رو‌به سقوط می‌گذارند. درنهایت، بخش های مبتلای مغز از جمله بخش‌هایی ازمغز که حافظه، زبان، قضاوت و توان تشخیص مکانی را کنترل می نمایند دچار اختلال می گردند.
- زوال عقل جسم لوی:
زوال عقل جسم لوی (Lewy body dementia) در حدود 10تا20٪ افراد مبتلا به زوال‌عقل دیده می‌شود و یکی از شایع‌ترین انواع زوال‌عقل است. زوال‌عقل جسم لوی با افزایش سن شیوع می‌یابد.
اجسام لوی عبارت‌از توده ها و کپه های غیرطبیعی پروتئین است که در مغز افراد مبتلا به زوال عقل جسم لوی، بیماری آلزایمر و بیماری پارکینسون دیده می‌شوند.
نشانه‌های زوال عقل جسم لوی همانند نشانه‌های بیماری آلزایمر است. ویژگی های منحصر به فرد این زوال عقل عبارتند از بروز توهم میان اختلال شعور و تفکر روشن، توهمات دیداری و لرزش و سفتی (rigidity) و پارکینسونیسم
اغلب در بیماران دچار زوال عقل جسم لوی حالتی موسوم به نابسامانی رفتاری خواب حرکت سریع چشم (REM) وجود دارد که شامل وانمود کردن رویاها است.
- زوال‌عقل عروقی:
زوال‌عقل عروقی (vascular dementia) دومین نوع شایع زوال عقل است و در نتیجه آسیب مغز بر اثر انسداد یا کاهش جریان خون در عروق خونی منتهی به مغز ایجاد می گردد.
مشــکــلات عــروق خونی ممکن است در‌نتیجه سکتۀ مغزی(stroke) ، عفونت دریچه قلب آندوکاردی (endocarditis) یا سایر شرایط رگ‌خونی (عروقی) ایجاد شود.
نشانه‌ها اغلب به‌طور ناگهانی آغاز شده و غالباً در افراد مبتلا به فشار خون بالا یا در افرادی دیده می‌شود که در گذشته دچار سکتۀ مغزی یا حملات قلب بوده‌اند.
زوال عقل عروقی دارای چندین گونۀ متفاوت است و این انواع دارای دلایل و نشانه‌های گوناگون هستند. بیماری آلزایمر و سایر انواع زوال عقل نیز همزمان با این زوال عقل بروز می‌کنند.
- زوال عقل فرونتوتمپورال:
این گونه از زوال عقل در مقایسه با موارد بالا شیوع کمتری را برخوردار است ونسبت به بیماری آلزایمر، در سن پایین‌تر و حوالی سن 40 تا 65 سالگی بروز می‌نماید. این نوع زوال عقل، درواقع یک گروه‌از بیماری‌هایی است که با تجزیه (دژنرسانس) یاخته‌های عصبی در لوب‌های پیشانی وگیجگاهی مغز مشخص می گردد. اغلب این مناطق با رفتار، شخصیت وزبان مرتبط هستند .
نشانه‌های دمانس فرونتوتمپورال ( frontotemporal dementia) مشتمل بر رفتارهای نامناسب، دشواری در تفکر و تمرکز و مشکلات حرکتی، مشکلات زبان، مانند سایر موارد زوال عقل، علت این نوع دمانس نامعلوم است ولی در برخی موارد این نوع زوال عقل با برخی جهش های ژنی در ارتباط هستند.
